پیشگفتار : بخش مکاتبات با استاد
هر اثر هنری برجای مانده بیانگر تمام یا قسمتی از هویت و ماهیت وجودی موثر خودش میباشد که گفته ها هم از جمله مهمترین و گویاترین آن به حساب میآید که معرف افکار و احوال و عقاید گویند و نویسندهاش به شمار میرود هر چند بطور ضمنی نیز میتواند شان و مقام مخاطبانشان را هم نشان دهد بقول شیخ بهایی:
«حال متکلم از کلامش پیداست – از کوزه همان برون تراود که در اوست»
اینک در مقام انعکاس آثار برخی از شخصیت هایی هستیم که اکثریت قریب باتفاقشان از دنیا رفته و نام نیکی از خود بر جای گذاردهاند و دور از انصاف خواهد بود اگر بگذارند به این زودیها از یاد بازماندگانشان هم فراموش شود آنهم در شرایطی که آثار بر جای مانده میتوانند شارح احوال دردناک عصر و زمان خود در دوران خفقان رژیم طاغوت قبل از انقلاب نیز باشند شرح حالهایی که هنوز هم پس از گذشت سالها برای بسیاری از پژوهشگران و اهل علم و تحقیق بعنوان منبعی جهت کسب اطلاعات یا کشف رازی از رازهای پنهان آن زمان میتواند به شمار آید .
نامه ها و مکاتبات برجای مانده از مشاهیر گویای همکاریهای صادقانه و صمیمانه و مخلصانهای در راه نشر حقایق دینی-علمی-فرهنگی با استاد میباشند که هر کدام بنوبت خود قابل تامل است بطوری که نامههای موجود به دستخط خودشان بوده که علاوه بر نقش اطلاع رسانی نقش آموزندگی و سازندگی نیز برای جامعه پس از خودشان را دارا هستند صرف نظر از اینکه میتوانند وسیله انتباه نسل بعد از انقلاب هم شده و بر مراتب هشیاری و بیداریشان بیفزایند که راز موافقت استاد برای انتقال و انتشار قسمتی از آن نامهها در فضای مجازی بنا به اصرار اهل تحقیق نیز همین است و به همین لحاظ در این قسمت مینشینیم پای صحبتهای مکتوب شخصیتها و صاحبان معلومات و اطلاعات دست اول عصر پر مشقت قبل از انقلاب و آگاهی از درد دلهایی که برخی آشکارا و برخی دیگر بطور رمزی و اشارتی میان نویسندگان یا مخاطبشان بطور منفی از «ساواک» مرتبا رد و بدل میگردید.
اینک قسمتی از انبوه نامههای رسیده میتوان ز آنها بعنوان «اسناد تاریخ» هم یاد کنیم که اکثریت آنها را شخصیتهای بنام و معروف با دست خط خودشان نگاشتهاند و در بدترین زمان رژیم طاغوت در همه خدمات دینی-علمی-فرهنگی و اختصاصا در نشر فرهنگ اسلامی بیاری استاد شتافتهاند و هر کدام از راهی در پیشبرد اهداف علمی و دینی «انجمن علمی-مذهبی دانشگاه تبریز »( به سرپرستی استاد صبور اردوبادی ) مدتی بالغ بر نیم قرن کمک کردهاند در معرض دید علاقمندان قرار دهیم که چنین تصمیمی پس از گذشت دهها سال به درخواست مکرر علاقمندان به آن آثار تاریخی گرفته شده است نامهها و مکاتبات دانشمندان و نویسندگان معروفی مانند مرحوم استاد علامه محمدتقی جعفری –استاد مرتضی مطهری-دکتر علی شریعتی و … قرار میگیرد.
ناگفته نماند که علاوه بر عدهای از یاران نامبرده در این خدمات دینی-علمی-فرهنگی بیسابقه، گروه دیگری از اهل تحقیق و علاقمندان به نشر فرهنگ اسلام بزبان علم روز نیز در درجه دوم از جمله یاری رسانان باین خدمات علمی-دینی-فرهنگی بودند که خود از دنیا رفته اما قسمتی از نامههاشان ضمن مکاتبه با استاد بر جای مانده و برای زنده ماندن یادشان در این فضا نمونههائی نقل میشوند.
شایان ذکر است که گرچه قسمتی از نامههای واصله از شخصیتهای علمی و دینی و فرهنگی و یا طبقات مختلف علاقمندان از بین رفته است معذلک آنچه در دسترس برجای مانده کم نبوده بطوریکه امروزه بالغ بر دو هزار نامه از دستخطهای یاری رسانان باین فعالیتهای علمی و دینی و فرهنگی استاد اینک امروزه در اختیار ما است که گزیدههائی را در فضای مجازی قرار داده و بجای نقل قول آنها تنها با ذکر عناوین دسته بندیهای آنها در پنج گروه (شخصیتها-دانشمندان خارج از کشور-دانش پژوهان و دانشجویان-پاسخ به نظرخواهیهای اجتماعی استاد-نامههای تازه مسلمانان خارج از کشور) بشرح زیر اکتفا میکنیم[۱]:
اول – نامههای شخصیتهای علمی و دینی و فرهنگی :
۱-علامه محمدتقی جعفری: چهارده نامه گزیده از بیست و یک نامه رسیده.
۲-استاد مرتضی مطهری : دو نامه
۳-دکتر علی شریعتی: پنج نامه
۴-دکتر ابوتراب نفیسی : هفت نامه گزیده از دوازده نامه رسیده
۵-دکتر ابوالفضل عزتی : هفت نامه گزیده از سیزده
۶-دکتر رسول سودمند : (استاد فوق تخصص روانپزشکی در امریکا) . شش نامه گزیده از چهل و دو نامه رسیده
۷-استاد خلیل سید نقوی : پنج نامه گزیده از سی و شش نامه رسیده
۸-حجه الاسلام عبدالکریم هاشمی نژاد : یک نامه
۹-فخرالدین حجازی (خطیب شهیر) : ده نامه گزیده از سیزده نامه
۱۰-حجت الاسلام محمد تقی فلسفی : یک نامه
۱۱-آیت اله انگجی : یک نامه
۱۲-دکتر علی شریعتمداری : هشت نامه گزیده از سیزده نامه رسیده
۱۳-دکتر حسین فخر : دو نامه (رئیس وقت بخش مواد مخدر وزارت بهداشت و درمان)
دوم – دانشمندان خارج از کشور :
۱-پروفسور س.لاحیری، LAHIRI همه : از امریکا ( معروفترین فیزیولوژیست جهان)
۲-پروفسور بوئو BAUER : از آلمان – معروفترین فیزیولوژیست اروپا
۳-پروفسور شرر SCHERRER : از فرانسه – استاد فیزیولوژی – رئیس کنگره بین المللی فیزیولوژی ۱۹۷۷ پاریس
۴-دکتر روبرت فورستر R.FORSTER : استاد فیزیولوژی از امریکا (فوق تخصص)
۵-دکتر پ.هوگ P.HUGHES : رئیس بخش فارماکولوژی و توکسیکوژی سازمان بهداشت جهانی
بخش سوم – دانش پزوهان و دانشجویان : انبوه نامههائی که بالغ بر ۸۳۸ فقره که پس از طی دورههای تربیتی در «انجمن علمی-مذهبی دانشگاه تبریز»و بعد از اتمام تحصیلات دانشگاهی در کشور و کشورهای خارج در سمتهای بالای فوق تخصصی از قبیل مزارت و وکالت مجلس و ریاست دانشگاههای کشور و استادی دانشگاه و خدمات فرهنگی مهمی در خدمت انقلاب بوده و هستند- انبوه نامههائی که بعلت کثرت تعدادشان قابل نقل در سایت نیستند.
چهارم –نامههائی در پاسخ به نظرخواهی علمی-دینی-فرهنگی-اجتماعی استاد، درباره مشکلات حیات خصوصی و اجتماعی زن (اختصاصا محرومیت زن از نعمت سلامت و امنیت در همه جوامع و در هر شرایط زمانی و مکانی )بتعداد یکهزار و یکصد و هفتاد و یک نامه از هر دو گروه بانوان و آقایان رسیده که قبلا تعداد چهل و یک ۴۱ نامه از بانوان و آقایان در جلد اول کتاب « نگاه پاک زن- و-نگاه آلوده به او » و چهل ۴۰ نامه در جلد دوم همان کتاب چاپ گردیده است ( بعلت کثرت تعداد غیر قابل نقل در سایت) نامههای بسیار مفید و مهم در جهت تنویر فکری جوامع و اختصاصا در معرفی موقعیت مهم و حساس حیاتی زن برای مردانی بیخبر و بیخیال !
پنجم – نامههای تازه مسلمانان :
متاسفانه از مجموع نامههای رسیده و از تازه مسلمانان خارج از کشور فعلا به بیش از هفت ۷ نامه آموزنده تنبه آور لازم دسترسی نداشتیم :
۱-بانو کریستین برنیان : زن مسیحی از امریکا که پس از تشرف باسلام با تغییر نام « سمیه » را انتخاب کرد و با عنوان « سمیه ص.» بالغ بر سی و پنج فقر و مکاتبه سوالات و مشکلات تازه مسلمان در دنیا را مطرح و راهنمائی شده بر پیوست از سی و پنج۳۵ نامه انگلیسیشان باترجمه بفارسی پنج ۵ نامه بعنوان نمونهای از مشکلات زندگی زن تازه مسلمان در جهان نقل میشود .
۲-بانو ژوزفین وایت ( ساکن در امریکا هستند) : زن مسیحی انگلیسی – پس از تشرف باسلام نامش را به «فرشته» تغییر داده و با یک مهندس ایرانی ازدواج و برای همیشه در مشهد سکونت گزید. از ایشان تنها دو۲ نامه بانگلیسی و بفارسی با خط خود برجای مانده بامضای «فرشته م»
۳-خانم دکتر س مریم: زن مسیحی ساکن استرالیا – یک۱ نامه بانگلیسی همراه با ترجمه بفارسی ( در پشت نامه ) نامهای پس از تشرف باسلام .
۴-آقای مهندس جان کویر : مسیحی از انگلستان – پس از تشرف باسلام ترجمه دو۲ نامه بفارسی .
۵-آقای سالیتوایمورو: تازه مسلمان از کشور غنا ۱ نامه انگلیسی
۶-آقای شیرازو عثمان : تازه مسلمان از آفریقا یک ۱ نامه انگلیسی .
۷-آقای آبه باکاری – عبدالرشید : تازه مسلمان از کشور غنا یک ۱ نامه انگلیسی .
[۱] – نظر باینکه برخی از نامههای رسیده از شخصیتها که تعدادشان بیش از ده – بیست فقره بوداز نقل همه در اینجا خودداری و در اینموارد تنها بذکر تعداد کل و تعداد محدود برگزیده نقل در سایت اکتفا گردید .